Bảy trăm năm trước, các tuyến thương mại hàng hải trải dài từ bờ biển Nhật Bản đến Biển Đỏ tràn ngập thuyền buồm của Arab (Vùng Vịnh ngày nay), Trung Quốc và Java (thuộc Indonesia hiện tại).

Tại trung tâm các tuyến đường, một trạm buôn bán được gọi là Singapura (tiếng Malaysia, ngày nay là Singapore) phát triển mạnh mẽ. Mạng lưới thương mại nội Á khổng lồ này chỉ bị đảo lộn khi có sự xuất hiện của thủy thủ đến từ các đế chế châu Âu, tạo ra nhu cầu từ thị trường hàng hóa xa hơn bên ngoài châu Á.

Ngày nay, ngưỡng cửa thay đổi mới với kinh tế ở khu vực này lần nữa hình thành. Mô hình “Công xưởng châu Á” vào cuối thế kỷ 20, nơi lục địa này sản xuất sản phẩm cho người tiêu dùng Mỹ và châu Âu, đã mang lại động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho sự thịnh vượng của Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan.

Năm 1990, chỉ có 46% thương mại hàng hóa của châu Á diễn ra nội khối, còn phần lớn chảy sang phương Tây. Nhưng đến 2021, thương mại nội khối chiếm tới 58%. Đi cùng đó là sự gia tăng của dòng vốn ràng buộc các nước châu Á với nhau chặt chẽ hơn. Một kỷ nguyên mới của thương mại châu Á đã bắt đầu, sẽ định hình lại tương lai kinh tế và chính trị của lục địa này, theo Economist.

Những năm 1990 chứng kiến sự phát triển của các chuỗi cung ứng phức tạp, đầu tiên ở Nhật Bản, và sau đó là Trung Quốc. Cùng với đó, các nhà đầu tư châu Á hiện chiếm 59% vốn FDI nội khối, tăng từ 48% vào năm 2010. Số liệu này loại trừ các trung tâm tài chính gồm Hong Kong và Singapore.

Tại Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia và Hàn Quốc, tỷ trọng FDI nội khối tăng hơn 10 điểm %, từ 26% đến 61%. Sau khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2009, hoạt động ngân hàng xuyên biên giới cũng mang tính châu Á hơn.

Trước khi khủng hoảng xảy ra, các ngân hàng ở khu vực này chỉ chiếm khoảng một phần ba lượng cho vay nước ngoài tại châu Á. Nhưng hiện họ đã chiếm tỷ trọng hơn một nửa. Tận dụng sự rút lui của các nhà tài chính phương Tây, các ngân hàng nhà nước khổng lồ của Trung Quốc đang dẫn đầu hoạt động này.

Các khoản cho vay nước ngoài của Ngân hàng Công thương Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi từ năm 2012 đến 2022, lên 203 tỷ USD. Các siêu ngân hàng của Nhật Bản cũng mở rộng ra nước ngoài để thoát khỏi biên lợi nhuận hạn hẹp ở trong nước, tương tự với UOB và OCBC của Singapore.

Trong khảo sát gần đây với các nhà nghiên cứu, doanh nhân và nhà hoạch định chính sách Đông Nam Á của Viện Iseas-Yusof Ishak (Singapore), 32% số người được hỏi cho biết họ nghĩ Mỹ là cường quốc chính trị ảnh hưởng nhất khu vực. Tuy nhiên, chỉ 11% nghĩ Mỹ là sức mạnh kinh tế có ảnh hưởng nhất. Trong khi, dòng vốn của Trung Quốc từ sáng kiến Vành đai – Con đường hay hoạt động đầu tư của Nhật Bản, Hàn Quốc thu hút chú ý hơn.

Xu hướng này có khả năng tăng tốc. Do quan hệ Mỹ – Trung lạnh nhạt, các công ty phụ thuộc vào các nhà máy Trung Quốc đang xem xét các lựa chọn thay thế ở Ấn Độ và Đông Nam Á. Nhưng rất ít dự kiến rời bỏ hoàn toàn Trung Quốc. Điều này có nghĩa là sẽ hình thành hai chuỗi cung ứng lớn tại châu Á, nghĩa là sẽ tăng gấp đôi đầu tư.

Các thỏa thuận thương mại sẽ đẩy nhanh quá trình này. Một nghiên cứu được công bố năm ngoái cho thấy Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) được ký vào năm 2020, sẽ tăng cường đầu tư vào khu vực. Ngược lại, do Mỹ từ bỏ Hiệp định thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào năm 2017, các nhà xuất khẩu châu Á có rất ít cơ hội tiếp cận nhiều hơn vào thị trường Mỹ.

Bà Sabita Prakash, Giám đốc ADM Capital cho rằng nhu cầu thiết lập chuỗi cung ứng mới khiến ngành vận tải và hậu cần trở thành lĩnh vực triển vọng với đầu tư nội Á. Kết nối các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận vững chắc và các dự án đang tìm kiếm nguồn tài chính, các công ty tín dụng tư nhân có khả năng được lợi. Từ 2020 đến giữa 2022, quy mô của thị trường tín dụng tư nhân ở Đông Nam Á đã tăng khoảng 50%, lên gần 80 tỷ USD.

Các nhà đầu tư lớn khác cũng đang chuyển sang rót tiền vào cơ sở hạ tầng. GIC, quỹ đầu tư nhà nước của Singapore, nơi quản lý một phần dự trữ ngoại hối của đảo quốc, đang chi mạnh tay vào việc xây dựng chuỗi cung ứng mới.

Nhìn chung, Trung Quốc, Hong Kong, Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc và Đài Loan đã vươn lên hàng ngũ các nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất thế giới. Những khu vực giàu có và lâu đời hơn này của châu Á đã tung ra một lượng vốn đáng kể vào các nước nội khối, cùng với tiền mặt từ các liên kết thương mại.

Năm 2011, các nước giàu hơn và già hơn ở châu Á đã đầu tư khoảng 329 tỷ USD (tính theo thời giá ngày nay) vào các nền kinh tế trẻ và nhỏ hơn như Bangladesh, Campuchia, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Philippines và Thái Lan. Một thập kỷ sau, con số đó đã tăng lên 698 tỷ USD.

Ở Ấn Độ và Đông Nam Á, quá trình đô thị hóa vẫn đang diễn ra và nguồn vốn sẽ đi theo những xu hướng đó, theo Raghu Narain, Trưởng bộ phận ngân hàng đầu tư của Natixis. Các thành phố lớn hơn không chỉ đòi hỏi phải đầu tư nhiều hơn vào cơ sở hạ tầng mà còn cần có các công ty mới phù hợp hơn với cuộc sống đô thị.

Theo ông Narain, hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) xuyên biên giới ở châu Á đang thay đổi. Ngay cả khi các giao dịch ở Trung Quốc đã chậm lại đáng kể, hoạt động M&A vẫn nhộn nhịp ở những nơi khác. Các ngân hàng Nhật Bản, đối mặt với lãi suất thấp và nền kinh tế trong nước đang tăng trưởng chậm, đang khao khát giao dịch. Trong năm qua, tập đoàn tài chính Sumitomo Mitsui và Mitsubishi UFJ đã thâu tóm các công ty tài chính Indonesia, Philippines và Việt Nam.

Trong khi đó, tiêu dùng ngày càng tăng ở châu Á khiến nơi đây trở thành thị trường hấp dẫn hơn. Theo công ty nghiên cứu World Data Lab, trong số 113 triệu người dự kiến gia nhập tầng lớp tiêu dùng toàn cầu vào năm tới (chi hơn 12 USD mỗi ngày được điều chỉnh theo sức mua), khoảng 91 triệu người sẽ ở châu Á.

Ngay cả khi tăng trưởng thu nhập của Trung Quốc chậm lại, các quốc gia khác vẫn sẽ tăng tốc. Năm nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan, dự kiến tăng nhập khẩu 5,7% mỗi năm từ năm 2023 đến năm 2028, tốc độ nhanh nhất so với bất kỳ khu vực nào.

Các liên kết thương mại chặt chẽ hơn sẽ gắn kết chu kỳ kinh doanh của các nền kinh tế châu Á với nhau hơn nữa. Bất chấp việc sử dụng USD lâu dài trong các giao dịch xuyên biên giới và xu hướng tiếp tục theo đuổi tiếp cận thị chứng khoán phương Tây của các nhà đầu tư châu Á, một nghiên cứu của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) vào năm 2021 kết luận rằng các nền kinh tế châu Á hiện dễ bị ảnh hưởng bởi tác động lan tỏa từ các cú sốc kinh tế ở Trung Quốc hơn là Mỹ.

Điều này đã được thể hiện trong những tháng gần đây khi thương mại chững lại của Trung Quốc ảnh hưởng tới các nhà xuất khẩu ở Hàn Quốc và Đài Loan. Mỹ sẽ duy trì ảnh hưởng đối với an ninh châu Á nhưng tầm quan trọng về kinh tế của nước này sẽ giảm. Các doanh nhân và các nhà hoạch định chính sách sẽ quan tâm và dễ hợp tác với các nước láng giềng hơn là khách hàng và các quốc gia ở xa hơn, theo Economist.

Phiên An (theo The Economist)

Số liệu mới được công bố bởi Hiệp hội mỳ ăn liền Thế giới, trụ sở chính tại Osaka (Nhật Bản). Dữ liệu được tính toán dựa trên ước tính xuất khẩu mỳ gói ở 56 nền kinh tế. So với 2021, số lượng tiêu thụ mỳ gói năm qua tăng 2,6%.

Tiêu thụ mỳ ăn liền toàn cầu đã tăng liên tục trong 7 năm qua. Đến 2022, Trung Quốc, bao gồm Hong Kong, là thị trường lớn nhất, Indonesia đứng thứ hai, tiếp theo là Ấn Độ, Việt Nam và Nhật Bản.

Vào năm 2020, khi nhiều người bị phong tỏa vì đại dịch, nhu cầu mỳ gói toàn cầu đã tăng 9,5%. Mức tăng giảm xuống còn 1,4% vào năm 2021, nhưng sau đó tăng trở lại vào năm 2022. Nguyên nhân bởi giá lương thực ở nhiều nước tăng vọt do lạm phát đã thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang sử dụng mỳ ăn liền như một lựa chọn hợp túi tiền.

Thị trường mỳ ăn liền mở rộng đặc biệt mạnh mẽ ở Mexico. Nhu cầu tại nước này tăng vọt 17,2% vào năm 2021 và vẫn duy trì mức tăng trưởng hai con số vào năm ngoái, đạt 11%. Ngược lại, thị trường Bắc Mỹ giảm 1,4% vào năm 2021, sau đó phục hồi 3,4% vào năm 2022. mỳ ăn liền phổ biến khắp châu Á, nơi các món mỳ là một phần lâu đời của văn hóa ẩm thực, nhưng ngày càng chúng cũng dần hiện diện rộng rãi ở những nơi như Mỹ và Mexico.

Theo nhà sản xuất mỳ ăn liền Nissin Foods, người tiêu dùng trung lưu trước đây không dùng mỳ ăn liền nhưng giờ cũng đang kết hợp món này vào thực đơn do lạm phát. Cùng với Nissin Foods, công ty mỳ gói khác là Toyo Suisan cũng ghi nhận lợi nhuận tăng đáng kể từ hoạt động ở nước ngoài trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2023.

Cả hai đều có kế hoạch thành lập cơ sở sản xuất tại Mỹ vào năm 2025 để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ở nước này cũng như Mexico. “Số lượng người tiêu dùng thường xuyên ăn mỳ ăn liền đang tăng lên và chúng tôi sẽ tăng thêm sự đa dạng về hương vị trong tương lai”, Toyo Suisan cho biết.

Riêng ở Nhật Bản, các công ty mỳ ăn liền lớn đã tăng giá khoảng 10% vào năm ngoái và một lần nữa vào năm 2023 để ứng phó với chi phí nguyên liệu và bao bì tăng. Mức tăng 10% trong hai năm liên tiếp là điều bất thường, nhưng doanh số bán hàng không giảm đáng kể.

Ngoài những sản phẩm có giá cả phải chăng, xu hướng người tiêu dùng hiện còn muốn những sản phẩm giúp họ tiết kiệm thời gian nhưng vẫn có dinh dưỡng. Vì vậy, các nhà sản xuất mỳ ăn liền đang nỗ lực cải tiến sản phẩm bằng cách làm cho chúng có nhiều dinh dưỡng và sử dụng nguyên liệu tốt hơn.

Phiên An (theo Nikkei)

Gần đây, tôi nhận được một số lời chào mời từ các bạn nhân viên môi giới chứng khoán về việc tham gia vào các “room đầu tư”. Bạn nào cũng show bản thân có nhiều kinh nghiệm, tư vấn đánh mã nào trúng mã đó và nhiều lời có cánh.

Vậy làm sao để tôi chọn được môi giới tốt nhất? Xin chuyên gia hỗ trợ.

Đình Tâm

Chuyên gia tư vấn:

Hiện tại thị trường chứng khoán đang tăng trưởng khá tốt, đến từ nhiều yếu tố vĩ mô hỗ trợ như kinh tế phục hồi dần từ vùng đáy, chính sách tiền tệ và tài khóa nới lỏng mạnh mẽ, lãi suất tiền gửi lẫn tiền vay duy trì ở vùng thấp… Số lượng nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường từ đó cũng gia tăng đáng kể mang lượng tiền đổ vào thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên đây cũng là vấn đề đáng nói, vì nhóm nhà đầu tư mới (F0) này trang bị khá ít kiến thức và kỹ năng, với mong muốn kiếm lời nóng vội nên dễ bị thu hút, lôi kéo bởi các hội nhóm Zalo, Telegram với nhan nhãn khuyến nghị đầu tư mang đầy tính cam kết, đảm bảo.

Dẫu vậy, không phải nhóm nào cũng hoạt động theo chiều hướng lôi kéo, phím hàng, bao lỗ… Cũng có những nhóm vận hành với nguyên tắc tôn trọng và lợi ích của khách hàng làm đầu. Nhưng theo quan sát của tôi, các nhóm này chiếm tỷ lệ nhỏ và khó phân biệt được nếu nhà đầu tư chưa đủ “trình”, tức thiếu kiến thức hoặc kỹ năng.

Kinh nghiệm trên thị trường chứng khoán là thứ không thể thiếu. Chúng ta luôn được dạy hàng ngày bởi “thị trường” vì không có giai đoạn nào giống nhau hoàn toàn. Do đó, nhiều kinh nghiệm cũng không bao giờ là đủ, đó là chưa kể bao nhiêu có thể gọi là “nhiều kinh nghiệm”.

Tóm lại, “đánh mã nào trúng mã đó” là một lời mời mang tính dụ dỗ, lừa bịp vì thực tế xác suất thắng của các trader hàng đầu thế giới cũng chỉ quanh 60%. Không thể có tỷ lệ vào lệnh “đánh đâu thắng đó” được. Trong thị trường tăng giá (uptrend), tỷ lệ thành công có thể cao hơn, nhưng một người tư vấn có trình độ sẽ hiểu rằng không bao giờ được cam kết lợi nhuận với khách hàng vì thị trường luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.

Để tìm được một người tư vấn tốt là điều không dễ dàng. Trên quan điểm cá nhân, tôi gợi ý cho bạn vài yếu tố như sau.

Quan trọng nhất không phải là lợi nhuận, mà là sự phù hợp. Chạy theo lợi nhuận đồng nghĩa với việc gia tăng khẩu vị rủi ro và chúng ta phải biết được khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân nằm ở mức nào.

Một người tư vấn tốt sẽ giúp cho khách hàng nhận diện được mục tiêu đầu tư, khẩu vị rủi ro, mức độ chấp nhận rủi ro và các điều kiện đặc thù riêng của từng khách hàng. Từ đó, họ thiết kế được “menu” (danh mục khuyến nghị) cho từng khách hàng hoặc nhóm khách hàng và phải có các cảnh báo, khuyến nghị hành động kịp thời gởi đến khách hàng trong các trường hợp khẩn cấp, quan trọng.

Một yếu tố quan trọng nữa là trên chặng đường đồng hành, người tư vấn phải giúp khách hàng hoàn thiện hơn việc trang bị kiến thức, kỹ năng để trải nghiệm đầu tư của khách hàng được nâng cấp không ngừng.

Nguyễn Nhật Khánh
Trưởng phòng Tư vấn đầu tư
Công ty Tư vấn đầu tư và Quản lý gia sản FIDT